Ο θεός του Έρωτα κατά τους Αρχαίους Φιλοσόφους

 

 

 

Ο θεός του Έρωτα κατά τους Αρχαίους Φιλοσόφους

Ο θεός Ερωτας είναι ο πρώτος θεός που φανερώθηκε στην ιστορική πορεία του ανθρώπινου γένους, είπε ο Φαίδρος, επικαλούμενος τον Ησίοδο: “μετά το Χάος, δύο τούτω γενέσθαι, Γήν τε και Έρωτα”. Οχι μόνον ο πρεσβύτερος, αλλά κι ο πιο μεγάλος και θαυμαστός:

Γιατί μέγας και θαυμαστός; Επειδή την ομορφιά και την ποιότητα της ζωής τίποτε άλλο δεν μπορεί να εξασφαλίσει, ούτε η συγγένεια, ούτε τα δημόσια αξιώματα, ούτε ο πλούτος, όπως ο έρωτας. Και τούτο, γιατί αυτός, και μόνον αυτός, μας κάνει να ντρεπόμαστε για τ’ άσχημα και μας παρακινεί, φιλοτιμώντας μας, για τα ωραία:

“Δεν είναι ένας και μοναδικός ο έρωτας”, του αντιπαρατήρησε ο Παυσανίας. “Είναι δυο: ο πάνδημος και ο ουράνιος. Γι’ αυτό πρέπει να διευκρινίζουμε κάθε φορά, σε ποιόν από τους δυο αναφερόμαστε.”

Άξιος εγκωμιασμού είναι ο ουράνιος, εκείνος δηλαδή ο έρωτας που παρακινεί τους ανθρώπους να ερωτεύονται με όμορφο και καλλιεργημένο τρόπο. Ο έρωτας της πάνδημης Αφροδίτης αρπάζει οτιδήποτε κι αν τύχει στο δρόμο του. Είναι ο έρωτας των φαύλων, που ποθούν μόνο τα σώματα, δίχως να νοιάζονται για την ψυχή τους και για την ομορφιά της συμπεριφοράς:

Ο έρωτας είναι η έλξη των αντιθέτων που εναρμονίζονται όπως η μελωδική μουσική σύνθεση, είπε ο Ερυξίμαχος.

Ακολούθησε ο Αριστοφάνης και αναφέρθηκε σ’ ένα χαριτωμένο παραμύθι. Είπε δηλαδή πως ο θεός κάποτε αποφάσισε να τιμωρήσει τους ανθρώπους για την αλαζονεία τους.

Στα μακρινά εκείνα χρόνια η ανθρώπινη μορφή ήταν διπλή, σε σύγκριση με αυτήν που ξέρουμε. Τιμωρώντας τους ανθρώπους εκείνης της εποχής, ο θεός τους χώρισε εγκάρσια σε δυο, έτσι όπως είναι πια γνωστή η μορφή μας. Κι από τότε καθένας ψάχνει να βρεί το χαμένο ταίρι του.

Επομένως ο έρωτας είναι η ακατανίκητη ροπή για την ανασύνθεση στην αρχική ενότητα και ολοκλήρωση του ήδη διχασμένου ανθρώπου. Ερωτευόμαστε γιατί ποθούμε να ξαναβρούμε τη χαμένη μας ενότητα, γιατί νοσταλγούμε, δηλαδή, την παλιά μας ολοκληρωμένη φύση.

Με ποιητική έξαρση ο Αγαθών αντέκρουσε το Φαίδρο, που είχε αποκαλέσει τον Έρωτα πρεσβύτερο από όλους τους θεούς. Αυτός μόνο με τα νιάτα συναναστρέφεται κι είναι ο ίδιος πάντα νέος:

Κι όποιος τον συναπαντήσει, έ, τότε πια καταλαμβάνεται από ποιητικό οίστρο ακόμη κι αν προηγουμένως δεν είχε καμιά μουσική καλλιέργεια. Μα το πιο σημαντικό στον έρωτα είναι πως μας απελευθερώνει από τη μοναξιά και την αλλοτριότητα που μας τυραννούσε προηγουμένως και γεμίζει την ψυχή μας με την πιο ευτυχισμένη επικοινωνία.

Αναρτήθηκε από πληγωμένη καρδιά στις