" Το Ψέμα Ποτέ Δε Ζει " ..Σοφοκλής

« Τριαντάφυλλα Στο Παράθυρο | Έτσι Μικρό Ήταν Το Όνειρό Μας »

" Το Ψέμα Ποτέ Δε Ζει " ..Σοφοκλής

Ο Σοφοκλής (496 π.X.- 406 π.X )  ήταν Έλληνας τραγικός ποιητής της κλασικής εποχής. Αυτός, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης είναι οι τρεις τραγικοί ποιητές των οποίων έχουν σωθεί ολοκληρωμένα έργα. Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες φαίνεται ότι έγραψε περίπου 120 έργα, από τα οποία παραδίδονται ολοκληρωμένες μόνο επτά τραγωδίες.

Γεννήθηκε στον Ίππιο Κολωνό της Αθήνας. Ήταν γιος του Σοφίλλου, εύπορου Αθηναίου που είχε εργαστήριο μαχαιροποιΐας, διαπαιδαγωγήθηκε ανάλογα με την οικονομική του άνεση. Έλαβε επιμελημένη αγωγή και παιδεία. Διδάχθηκε μουσική από τον περίφημο μουσικοδιδάσκαλο Λάμπρο και ανέπτυξε αρμονικά τις σωματικές και ψυχικές του δυνάμεις. Δεκαπενταετής, ήταν ο κορυφαίος του χορού των εφήβων που πήρε μέρος στον εορτασμό της νίκης για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Συνδέθηκε στενά με πολιτικές και πνευματικές προσωπικότητες της εποχής, όπως με τον Περικλή, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και κατέλαβε διάφορα υψηλά αξιώματα στην πολιτική, στις θρησκευτικές λατρείες και στις τέχνες.

Τα έτη 443-442 π.Χ. ήταν ταμίας της αττικής ναυτικής συμμαχίας. Και από το 441 έως το 440 π.Χ. διοικούσε μαζί με τον Περικλή το στόλο στην επίθεση κατά της Σάμου, όπου εσφάγησαν όλοι οι άνδρες του νησιού. Το 428 ήταν πάλι στρατηγός με τον Θουκυδίδη και το 413 ήταν μέλος της ολιγαρχικής κυβέρνησης της Αθήνας. Είχε ένα γιο με τη Νικοστάτη, ο οποίος έγινε επίσης ποιητής, αλλά και ένα εξώγαμο γιο, που τον ονόμασαν κι αυτόν Σοφοκλή, ο οποίος απεδείχθη σημαντικότερος συγγραφέας από τον έτερο γιο του. Ο μεγάλος τραγικός ποιητής εισήγαγε στην Αθήνα τη λατρεία του Ασκληπιού και ήταν ένας από τους λόγους που τιμήθηκε μετά το θάνατό του ως ήρωας «Φιλαθηναίος».

Έργο

Η πρώτη του θεατρική εμφάνιση έγινε το 468 π.Χ. σε δραματικό αγώνα όπου αντιμετώπισε ο Σοφοκλής τον κατά 30 χρόνια μεγαλύτερό του τραγωδό Αισχύλο, τον οποίο ο Σοφοκλής εκτιμούσε και σεβόταν, και πήρε την πρώτη του νίκη. Εκτιμάται ότι παρουσίασε σε διαγωνισμούς περί τις 30 τετραλογίες, με περίπου 20 από τις οποίες απέσπασε την πρώτη θέση και σύμφωνα με μαρτυρίες, δεν πήρε ποτέ την τρίτη θέση σε διαγωνισμό. Πρέπει όμως να συνεκτιμηθεί ότι ο Σοφοκλής ήταν στους Αθηναίους πολύ δημοφιλής, λόγω και των πολιτικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων του, σε αντίθεση με τον νεώτερο φίλο του, τον Ευριπίδη, ο οποίος ήταν μάλλον αντιπαθής λόγω του απομονωμένου τρόπου ζωής του.

Ο Σοφοκλής συνέγραψε 123 τραγωδίες, είναι όμως γνωστές κατ' όνομα οι 114, από τις οποίες έχουν διασωθεί μόνο 7 ολοκληρωμένες, ανάμεσά τους η Αντιγόνη (περί το 442) και Ηλέκτρα (περί το 413). 'Αλλα έργα του που έχουν διασωθεί είναι Τραχίνιαι, Οιδίπους Τύραννος, Αίας, Φιλοκτήτης, Οιδίπους επί Κολωνώ. Στο επίκεντρο των έργων τού Σοφοκλή βρίσκεται το άτομο, το οποίο έρχεται σε αναπόφευκτη, τραγική και ένοχη σύγκρουση με την τάξη που εκπροσωπούν οι θεοί. Αν και ιδιαίτερα ευσεβής στη ζωή του ο Σοφοκλής, πράγμα που επηρεάζει τα έργα του, δίνει μεγαλύτερο βάρος στην ανθρώπινη στάση έναντι αυτής των θεών, παρότι το πεπρωμένο των ανθρώπων είναι αναπόδραστα προδιαγεγραμμένο από τις βουλές των θεών, οι οποίες δεν είναι όμως πια αυθαίρετες και τυχαίες, όπως σε παλαιότερους τραγικούς, αλλά σκόπιμες και μελετημένες.

Από τα αποσπάσματα που έχουν σωθεί, σημαντικός είναι ένας πάπυρος που διασώζει μεγάλο τμήμα από το σατυρικό δράμα Ιχνευταί, το οποίο αναφέρεται στην ιστορία της κλοπής των βοδιών του Απόλλωνα από τον Ερμή. Άλλες τραγωδίες από τις οποίες έχουν σωθεί κάποια αποσπάσματα είναι ο Ευρύπυλος, η Νιόβη, οι Σκύριοι, η Πολυξένη, ο Θησέας, η Φαίδρα οι Λήμνιαι και ο Τηρεύς.

Αποφθέγματα

Αν ο θάνατος έρχεται πρόωρα, δηλώνω πως αυτό για μένα είναι ένα κέρδος. Όποιος ζει σαν κι εμένα ανάμεσα σε αναρίθμητα δεινά, πώς είναι δυνατόν να μην κερδίζει πεθαίνοντας;

Δεν αρμόζει στον καλό γιατρό να επικαλείται μαγικές δυνάμεις, όταν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για ν' απαλλαχθεί ο άρρωστος απ' το κακό.

Δεν μπορεί κανένας να πάρει όρκο για τίποτε και η δεύτερη γνώμη διαψεύδει την πρώτη ιδέα.

Είναι αληθινή η λαϊκή παροιμία ότι τα δώρα των εχθρών δεν είναι ούτε χρήσιμα ούτε ωφέλιμα.

Ένα κράτος, όπου η αυθάδεια και η ελευθερία τού να κάνει κανείς ό,τι θέλει μένουν ατιμώρητα, μπορεί να είναι κανένας σίγουρος γι' αυτό, ότι μετά από ένα ευτυχισμένο ταξίδι τελειώνει βυθισμένο μέσα στην άβυσσο.

Έρως ανίκατε μάχαν.

Η αλήθεια είναι πάντοτε σωστή.

Η καλύτερη τακτική είναι να χρησιμοποιεί κανείς τη δύναμή του για να κάνει όσο το δυνατόν περισσότερα καλά.

Καθένας και γελά και κλαίει, όπως τα κανονίζει ο Θεός.

Καθετί στον κόσμο, με τη δουλειά αποχτιέται.

Και στις γυναίκες μέσα υπάρχει πολεμική ορμή.

Κανένας δεν αγαπάει τη ζωή τόσο πολύ όσο ο γέρος.

Μην ξεστομίζεις ποτέ έναν υπεροπτικό λόγο ενάντια στους θεούς και μην παραδέχεσαι μια αλαζονική έπαρση, μακάρι να μην υπερτερείς περισσότερο από έναν άλλον με τη δύναμη ή με την υπεροχή του πλούτου, γιατί μια μόνη μέρα καταστρέφει τους ανθρώπους και τους ξανασηκώνει. Οι θεοί αγαπούν τη μετριότητα στις επιθυμίες και μισούν τη βλαστήμια.

Να λες πάντα την αλήθεια, γιατί είναι ατιμωτικό για τον ελεύθερο άνθρωπο να θεωρείται ψεύτης.

Ο ανόητος έχει αδελφό τον αδύναμο.

Ο θάνατος τότε μόνο είναι το μεγαλύτερο κακό, όταν τον παρακαλούμε να έρθει κι αυτός δεν εισακούει τις προσκλήσεις μας.

Ο Θεός είναι η αλήθεια και το φως η σκιά του.

Ο θυμός δεν έχει άλλα γηρατειά εκτός από το θάνατο, ο πεθαμένος δεν έχει πια κανένα αίσθημα.»

Όποιος κυβερνήτης πλοίου παρατεντώνει τα πανιά και δεν λασκάρει καθόλου, ανατρέπει το καράβι.

Ούτε ο ισχυρότερος θνητός δεν μπορεί να αποφύγει την τιμωρία των θεών.

Πάλι γίνεται παιδί ο άνθρωπος που γερνάει.

Ποιος καλός άνθρωπος δεν είναι φίλος του εαυτού του;

Πολλοί γενούν το δέος, το μέγα δέος ο άνθρωπος γεννά.

Πρέπει να συγκρατούμε το θυμό μας απέναντι σ' εκείνους που έσφαλαν χωρίς να το θέλουν από λαθεμένη κρίση.

Σ' όλους τους ανθρώπους το λάθος είναι συνηθισμένο πράγμα. Όποιος κάνει λάθος δεν είναι ούτε αξιοκατάκριτος ούτε ασυγχώρητος, αν ύστερα απ' το λάθος του δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια, αλλά προσπαθεί να το διορθώσει, όσο είναι δυνατό.

Στην ανάγκη ούτε ο Θεός του πολέμου, Άρης, δεν μπορεί ν' αντισταθεί.

Στις γυναίκες η σιωπή φέρνει κοσμιότητα.

Στον κακό άνθρωπο η αρχική ζωτικότητα του πνεύματος δεν διατηρείται για πολύ, αλλά με τον καιρό μεταβάλλεται.

Συμβαίνει πάντα το ίδιο πράγμα, κάθε άνθρωπος δεν σκέφτεται παρά τον εαυτό του.

Τι πιο ωραίο υπάρχει απ' το να χαμογελάς στους εχθρούς σου;

Το δώρο φέρνει δώρο.

Το να αμαρτάνουν είναι κοινό σ' όλους τους ανθρώπους.

Το παραμικρό μπορεί να φέρει το τέλος των γερόντων.

Το ψέμα ποτέ δεν ζει για να γεράσει.

Υπάρχει καλύτερο κόσμημα για το παιδί από τη δόξα του πατέρα του και για τον πατέρα από τη δόξα του γιου του;

Χωρίς κόπους κανένας δεν μπορεί να ευτυχίσει.